Hoofdstuk 1 van 6
In uitvoering

Samenvatting

In Nederland is het advies van de Gezondheidsraad om vanaf vier weken voor de bevruchting tot tien weken na de eerste dag van de laatste menstruatie 400 microgram (0,4 milligram) foliumzuur in te nemen. Vrouwen met een duidelijk verhoogd risico op een kind met een neuraalbuisdefect (een rug of schedel die niet goed is dichtgegroeid, zoals spina bifida of schisis) wordt geadviseerd om in dezelfde periode 5 milligram foliumzuur per dag te nemen. 

Wat is foliumzuur?

Foliumzuur en folaat staan beiden bekend als vitamine B11 (in de Verenigde Staten en België als vitamine B9). Foliumzuur is de synthetische vorm (gemaakt) en folaat is de natuurlijke vorm. Suppletie kan door foliumzuur of de actieve vorm van folaat (5-MTHF) te slikken.

Wanneer foliumzuur wordt geslikt, moet het eerst door het lichaam worden omgezet tot 5-MTHF (de actieve vorm). 5-10% van de Europese bevolking heeft een defect (fout) in het MTHFR-gen, waardoor dit minder goed verloopt en foliumzuur mogelijk minder effectief kan worden opgenomen. In het volledige artikel wordt dit verder uitgelegd. Daarnaast kan foliumzuursuppletie een vitamine B 12-tekort maskeren en zijn er nog een aantal andere nadelen, die verder onderzoek vereisen.

Wat is de onderbouwing van het advies?

Een tekort aan folaat kan zorgen voor een verstoorde celdeling, vooral in snel ontwikkelende cellen. Een baby ontwikkelt zich snel door middel van celdeling. Wanneer iets in deze celdeling niet goed verloopt, kunnen afwijkingen ontstaan. Eén van deze afwijkingen is een neuraal buisdefect; een rug of schedel die niet goed is dichtgegroeid. Voorbeelden van een neuraal buiseffect zijn: een spina bifida, schisis of een anencefalie.

Het huidige advies m vanaf vier weken voor de bevruchting tot tien weken na de eerste dag van de laatste menstruatie 400 microgram (0,4 milligram) foliumzuur in te nemen is gebaseerd op 3 onderzoeken die laten zien dat er minder kans is op een neuraal buisdefect bij de baby wanneer de zwangere foliumzuur heeft geslikt. De onderzoeken worden in het artikel verder toegelicht.

Is het slikken van actief folaat beter dan foliumzuur?

Het slikken van folaat (5-MTHF) heeft een aantal voordelen: het wordt beter opgenomen in het maag-darmkanaal, het vermindert de kans op het maskeren van een vitamine B12-tekort en omzeild de problemen bij de aanwezigheid van een gendefect.

Er is alleen geen onderzoek gedaan naar het verminderen van de kans op een neuraalbuisdefect bij de baby door middel van 5-MTHF (actief folaat). Wel blijkt uit onderzoek waarin het folaatgehalte werd gemeten, dat 5-MTHF-suppletie minstens even effectief was als foliumzuursuppletie om het folaatgehalte op peil te krijgen.

Is er een verband tussen het slikken van foliumzuur en een korte tongriem bij de baby?

Er lijkt de afgelopen jaren een toename te zijn in het aantal baby’s dat geboren wordt met een korte tongriem. Het is de vraag of enkel een verbreding van de definitie en verhoogde aandacht voor de tongriem en borstvoeding hiervoor heeft gezorgd, of dat er een relatie is met andere factoren, zoals bijvoorbeeld foliumzuur. Hoewel er twee onderzoeken zijn die inderdaad een associatie laten zien tussen foliumzuur en ankyloglossie, is het bewijs zwak. Ook over de genetica en de rol die methylatie speelt, weten we nog te weinig. Hier zal in toekomstige studies beter naar moeten worden gekeken. 

Het is ook belangrijk om het geheel in perspectief te zien: de inname van foliumzuur lijkt duidelijk een beschermend effect te hebben op het ontstaan van neurale buisdefecten. Een eventuele verkorte tongriem, die vaak ook wordt gezien als een variatie op normaal, is dan het kleinere euvel. 

In het artikel worden de 4 theorieën rondom de relatie tussen foliumzuur en een korte tongriem uitgebreid uitgelegd.

Nog geen lid van Vraag de Vroedvrouw maar wel benieuwd naar het hele artikel (en alle onderzoeken)? Word nu lid!

Wel lid? Lees gelijk verder!