Als er twijfel is over of de baby asfyctisch is (zuurstoftekort heeft gehad tijdens de baring), kan er na de geboorte onderzoek gedaan worden naar het bloed van de baby, wat nog in de navelstreng zit.
Wat is perinatale asfyxie?
Bij perinatale asfyxie (vanaf 22e week van de zwangerschap tot 7 dagen na de geboorte) is sprake van een verminderde hoeveelheid zuurstof en een verhoogde hoeveelheid koolstofdioxide, door een verstoring in de gasuitwisseling, waardoor acidose (verzuring) optreedt. Het kan leiden tot encefalopathie (hersenbeschadiging), wat op de lange termijn negatieve gevolgen heeft voor de baby. De richtlijn adviseert snelle diagnostisering om goede behandeling (therapeutische hypothermie, ofwel kunstmatige en gecontroleerde lichaamskoeling na de geboorte) tijdig in te kunnen zetten (<6 uur na de geboorte) en zo de prognose te kunnen verbeteren.Â
Hoe kom je erachter?
Eén van de manieren om asfyxie te diagnosticeren, is de navelstrengbloedgas-analyse. Aan de hand van het bloed van de baby, wat nog in de navelstreng zit, kunnen enkele resultaten worden bepaald, namelijk (de referentiewaardes van deze test lees je in het uitgebreide artikel):
- Zuurgraad (pH): in geval van zuurstoftekort (zoals bij asfyxie) vindt anaerobe verbranding plaats. Bij deze verbranding komt zuur vrij, waardoor het bloed zuur wordt. De zuurgraad van het bloed (pH) zegt dus iets over de ernst van het zuurstoftekort
- Koolzuurspanning (pCO2): de hoeveelheid kooldioxide die is opgelost in het bloed. Hoe zuurder het bloed, hoe hoger de pCO2.
- Zuurstofspanning (pO2): de hoeveelheid zuurstof die is opgelost in het bloed.
- Base Excess (BSE): het overschot aan base dat in het bloed aanwezig is. Hoe lager de Base Excess, hoe sterker de mate van verzuring.
- Lactaat: zuurrest van melkzuur, het eindproduct uit glucosemetabolisme onder zuurstofarme omstandigheden (anaerobe glycolyse).
Wat zijn de voor- en nadelen van de test?
Hoe deze test nu wordt ingezet in Nederland, wisselt erg per ziekenhuis. Sommige ziekenhuizen doen het alleen op indicatie, andere bij alle medische bevallingen. Het is een invasieve test die niet zonder nadelige gevolgen voor de baby is, voornamelijk omdat voor een betrouwbare waarde <60 seconden na de geboorte de navelstreng moet worden afgeklemd, terwijl het juist bij kinderen met een slechte start (zoals bij asfyxie) wenselijk is om de navelstreng zo lang mogelijk intact te laten. Meer hierover lees je ook in het artikel Afnavelen.
In het volledige artikel worden de voor- en nadelen nog verder toegelicht. Word lid en duik in het zeer uitgebreide artikel van Vraag de Vroedvrouw!
