Thuisbevalling

Geschreven door Nadine Achtereekte
Aangevuld door Margot van Dijk
Gepubliceerd op 1 juli 2022

Nederland heeft een uniek verloskundig systeem, waarbij de zwangere keuzevrijheid heeft in de plek van bevallen. In Nederland is het mogelijk om (poli)klinisch in het ziekenhuis, thuis of in een geboortecentrum te bevallen met de begeleiding van een verloskundige en kraamverzorgende. In 2021 is de Nederlandse thuisbevalling aangemerkt als immaterieel erfgoed; wereldwijd bevallen nergens zo veel mensen thuis als in Nederland.

Dit artikel richt zich op de thuisbevalling. Is thuis bevallen veilig en hoe wordt de veiligheid van de thuisbevalling gewaarborgd? Hoe zijn de uitkomsten bij een thuisbevalling ten opzichte van een (poli)klinische bevalling? En hoe zit dat als iemand met een hoogrisico ervoor kiest om thuis te bevallen? Ook maken we de vergelijking met het buitenland, waarin we onder andere de perinatale sterftecijfers in verschillende landen toelichten.

Borquez HA, Wiegers TA. A comparison of labour and birth experiences of women delivering in a birthing centre and at home in the Netherlands. Midwifery. 2006 Dec;22(4):339-47. doi: 10.1016/j.midw.2005.12.004. Epub 2006 Apr 27. PMID: 16647170.

Bolten, N., De Jonge, A., Zwagerman, E., Zwagerman, P., Klomp, T., Zwart, J. J., & Geerts, C. C. (2016). Effect of planned place of birth on obstetric interventions and maternal outcomes among low-risk women: a cohort study in the Netherlands. BMC Pregnancy and Childbirth, 16(1). https://doi.org/10.1186/s12884-016-1130-6

Chen HY, Chauhan SP. Apgar score at 10 minutes and adverse outcomes among low-risk pregnancies. J Matern Fetal Neonatal Med. 2021 Jun 24:1-10. doi: 10.1080/14767058.2021.1943659. College Perinatale Zorg. (2021, juni). Naar een nieuwe VIL. https://assets.knov.nl/p/557056/none/PDF%20Vakkennis/CPZ_Procesbeschrijving_Naar_een_nieuwe_VIL_juni_2021.pdf

Commissie Verloskunde. (2003). verloskundig vademecum 2003. https://www.knov.nl/zoeken/document?documentRegistrationId=11862018

De Jonge, A., Geerts, C., Van der Goes, B., Mol, B., Buitendijk, S., & Nijhuis, J. (2014). Perinatal mortality and morbidity up to 28 days after birth among 743 070 low-risk planned home and hospital births: a cohort study based on three merged national perinatal databases. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 122(5), 720–728. https://doi.org/10.1111/1471-0528.13084

De Jonge, A., Mesman, J. A. J. M., Mannien, J., Zwart, J. J., Van Dillen, J., & Van Roosmalen, J. (2013). Severe adverse maternal outcomes among low risk women with planned home versus hospital births in the Netherlands: nationwide cohort study. BMJ, 346(jun13 2), f3263. https://doi.org/10.1136/bmj.f3263

EURO-PERISTAT. (2015). European Perinatal Health Report 2015. Geraadpleegd op 3 april 2022, van https://www.europeristat.com/index.php/reports/european-perinatal-health-report-2015.html

Hutton, E. K., Reitsma, A., Simioni, J., Brunton, G., & Kaufman, K. (2019). Perinatal or neonatal mortality among women who intend at the onset of labour to give birth at home compared to women of low obstetrical risk who intend to give birth in hospital: A systematic review and meta-analyses. EClinicalMedicine, 14, 59–70. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2019.07.005

Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. (2021). De Nederlandse Thuisbevalcultuur. Immaterieel Erfgoed. Geraadpleegd op 21 maart 2022, van https://www.immaterieelerfgoed.nl/nl/page/3821/de-nederlandse-thuisbevalcultuur#:%7E:text=Net%20als%20in%20buurlanden%20kwamen,het%20vak%20kraamzorg%20nu%20is.

Kleine Kanjers. (2021, 17 oktober). De NICU. Geraadpleegd op 20 april 2022, van https://www.kleinekanjers.nl/kennisbank/nicu/

Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst. (2019, 29 maart). Behandelingsovereenkomst (WGBO). KNMG. Geraadpleegd op 21 maart 2022, van https://www.knmg.nl/advies-richtlijnen/dossiers/behandelingsovereenkomst-wgbo.htm

Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV). (z.d.). Waar bevallen? de Verloskundige.Geraadpleegd op 31 maart 2022, van https://deverloskundige.nl/bevalling/tekstpagina/32/waar-bevallen/

Landelijk Verloskundig Overleg Vaardigheidsonderwijs. (2021, juli). LVOV richtlijn begeleiding van de baring in a.a.v.

Li, Y., Townend, J., Rowe, R., Brocklehurst, P., Knight, M., Linsell, L., Macfarlane, A., McCourt, C., Newburn, M., Marlow, N., Pasupathy, D., Redshaw, M., Sandall, J., Silverton, L., & Hollowell, J. (2015). Perinatal and maternal outcomes in planned home and obstetric unit births in women at ‘higher risk’ of complications: secondary analysis of the Birthplace national prospective cohort study. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 122(5), 741–753. https://doi.org/10.1111/1471-0528.13283

Ministerie van Algemene Zaken. (2021, 11 juni). Eerstelijnszorg. Rijksoverheid.nl. Geraadpleegd op 20 april 2022, van https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/eerstelijnszorg#:%7E:text=Eerstelijnszorg%20is%20zorg%20waar%20u,fysiotherapeut%2C%20maatschappelijk%20werker%20of%20wijkverpleegkundige.

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. (2022, 2 mei). Meer over het BIG-register. Bigregister. Geraadpleegd op 3 mei 2022, van https://www.bigregister.nl/over-het-big-register/voor-zorgconsumenten

Nederlandse Vereniging van Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). (2008, september). Schouderdystocie. https://www.nvog.nl/wp-content/uploads/2017/12/Schouderdystocie-2.0-17-09-2008.pdf

Nederlandse Vereniging van Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). (2013, november). NVOG-richtlijn Hemorrhagia postpartum (HPP). https://www.nvog.nl/wp-content/uploads/2018/02/Hemorrhagia-postpartum-HPP-3.0-14-11-2013.pdf Aangevuld in de 620e ALV op 28-05-2015

Oxytocine. (z.d.). Farmacotherapeutisch kompas. Geraadpleegd op 31 maart 2022, vanhttps://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/o/oxytocine

Perined, Perinatale zorg in Nederland anno 2020: duiding door landelijke perinatale audit en registratie, Utrecht 2021 Peristat.nl. (2020). Peristat. Geraadpleegd op 31 maart 2022, van https://www.peristat.nl/

Prins, M., Van Roosmalen, J., Smit, Y., Scherjon, S., Van Dillen, J., Van Roosmalen, J., & Van Dillen, J. (2019). Praktische verloskunde. Bohn Stafleu van Loghum. Scarf, V. L., Rossiter, C., Vedam, S., Dahlen, H. G., Ellwood, D., Forster, D., Foureur, M. J., McLachlan, H., Oats, J., Sibbritt, D., Thornton, C., & Homer, C. S. E. (2018). Maternal and perinatal outcomes by planned place of birth among women with low-risk pregnancies in high-income countries: A systematic review and meta-analysis. Midwifery, 62, 240–255. https://doi.org/10.1016/j.midw.2018.03.024

Van Eyck, J., Bloemenkamp, K. W. M., Bolte, A. C., Duvekot, J. J., Heringa, M. P., Lotgering, F. K., Oei, S. G., Offermans, J. P. M., Schaap, A. H. P., & Sollie-Sarynska, K. M. (2008, 29 september). Derdelijns verloskundige zorg: doelstellingen van het “Planningsbesluit bijzondere perinatologische zorg” uit 2001 nog niet gehaald. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Geraadpleegd op 20 april 2022, van https://www.ntvg.nl/artikelen/derdelijns-verloskundige-zorg-doelstellingen-van-het-planningsbesluit-bijzondere

Van Raaij, F., Haandrikman, A., Kortz, V., Tapper, R., & Bosman, P. (2022, maart). VSV protocol Fluxus postpartum. Treant Zorggroep. https://www.treant.nl/professionals/verloskundig-samenwerkingsverband-she/$57899/$63302