Hoe kan het dat een baby bij een badbevalling onder water nog geen adem haalt? Ik vertel het je hier!
Ik heb de neiging om dan gelijk 1000 woorden te schrijven, maar ik heb geprobeerd het zo bondig mogelijk te houden.
Er zijn 4 mechanismen die ervoor zorgen dat een baby die onder water geboren wordt, niet onder water al gaat ademen.Maar voordat ik die mechanismen ga uitleggen, eerst nog even heel kort (door de bocht): welke transitie vindt er plaats als een baby van het leven in de baarmoeder naar het leven buiten de baarmoeder gaat?
Welke transitie vindt er plaats als een baby van het leven ín de baarmoeder naar het leven buíten de baarmoeder gaat?
Tijdens de zwangerschap fungeert de placenta als ‘longen’ voor de baby en transporteert zuurstof naar de baby. Anatomisch gezien is de bloedsomloop van de baby anders vóór de geboorte dan na de geboorte.
Tijdens de zwangerschap gaat slechts 8% van het bloedvolume van de baby langs de longen. Wanneer de baby is geboren, wordt dit 45%. Om dit te bereiken zijn een aantal veranderingen nodig, die ik hier niet verder ga bespreken, omdat ik dan een boek schrijf ipv een blog.
Wanneer een baby geboren is, nemen zijn eigen longen de zuurstofvoorziening over van de placenta.
Hiervoor zijn 2 belangrijke veranderingen nodig:
1. Meer bloedvolume voor de longen: het sluiten van het foramen ovale & de ductus arteriosus (de anatomische verandering waar ik het hierboven over heb) zorgt ervoor dat er meer bloed langs de longen gaat. Daarnaast neemt het bloedvolume van de baby toe doordat – bij het laten uitkloppen van de navelstreng – er bloed van de placenta naar de baby toestroomt. Deze video laat dat zien.
2. Het openen van de longen en het starten van de ademhaling. Zowel tijdens de zwangerschap als tijdens de baring vinden er veranderingen plaats die hieraan bijdragen (om het een beetje bondig te houden, noem ik die hier niet).
Hoe komt de baby dan tot die eerste ademhaling?
De eerste ademhaling wordt gestimuleerd door:
- de ‘zwaartekracht’ oefent druk uit op het gezicht van de baby en in combinatie met de aanwezigheid van zuurstof en koolstofdioxide-moleculen in de lucht, zorgt dit voor een prikkeling van de aangezichtszenuw, wat leidt tot de anatomische verandering (het sluiten van het foramen ovale en de ductus arteriosus);
- een hoog koolstofdioxidegehalte in het bloed van de baby (door de baring) stimuleert het ademhalingscentrum in het brein;
- in combinatie met nieuwe zintuigelijke ervaringen na de geboorte (kou, geluid, meer bewegingsruimte, aanraking van de moeder, etcetera) én
- het openen van de borstkas van de baby nadat deze is ‘samengeknepen’ tijdens de geboorte.
Met name door het laatste punt was ik in de war, dit gebeurt ook tijdens een onderwatergeboorte, maar waarom gaat de baby dan niet ademen?
Dat komt door de volgende 4 mechanismen:
- Vertraging van de ademhalingsbeweging
Tijdens de zwangerschap maakt de baby al ‘ademhalingsbewegingen’: de spieren van de borstkas worden zo al geoefend. Onder invloed van prostaglandine worden deze bewegingen vertraagd -of zelfs gestopt- tijdens de baring. Op het moment dat de baby geboren wordt, vindt deze ademhalingsbeweging dus niet ‘automatisch’ plaats, maar pas als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. - Duikreflex
De duikreflex is een reflex die baby’s (en andere zoogdieren) hebben tot minimaal 6 maanden na de geboorte en speelt ook een belangrijke rol bij borstvoeding. In relatie tot een badbevalling gebeurt er het volgende: de larynx (het strottenhoofd) bevat vele receptoren en wanneer er water wordt gedetecteerd, zal de larynx / de glottis sluiten, wat ervoor zorgt dat het water naar de maag wordt getransporteerd en niet naar de longen. Er valt nog véél meer te zeggen over de duikreflex, maar ik heb ervoor gekozen alleen hetgeen te noemen in relatie tot de onderwatergeboorte. - Milde hypoxie (verlaagd zuurstofgehalte)
De eustress van de baring zorgt voor milde hypoxie, oftewel een verlaagd zuurstofgehalte bij de baby. Dit heeft verschillende functies/effecten, en één effect is: het remt de ademhaling en zorgt voor een slikbeweging. Zo slikt de baby éérst de vaginale afscheiding, vruchtwater en andere bacteriën in. Dit is belangrijk voor het microbioom en het klaren van de luchtwegen. Daarna vindt pas de eerste ademhaling plaats. - De consistentie van het vocht in de longen
Als er onverhoopt toch badwater langs de larynx komt (wat onwaarschijnlijk is vanwege de duikreflex), dan kan dit water de longen niet in. Er zit vocht in de longen (de longen zijn dus al vol) én de consistentie van dit vocht is zo dik, dat water daar niet ‘langs’ kan.
Wil je meer weten over dit onderwerp?
Lees dan de volgende artikelen:
– De badbevalling
– Afnavelen (doorknippen van de navelstreng)
Bronnen
- Harper B. (2014). Birth, bath, and beyond: the science and safety of water immersion during labor and birth. The Journal of perinatal education, 23(3), 124–134. https://doi.org/10.1891/1058-1243.23.3.124
- Johnson P. (1996). Birth under water–to breathe or not to breathe. British journal of obstetrics and gynaecology, 103(3), 202–208. https://doi.org/10.1111/j.1471-0528.1996.tb09706.x
- Pedroso, F. S., Riesgo, R. S., Gatiboni, T., & Rotta, N. T. (2012). The diving reflex in healthy infants in the first year of life. Journal of child neurology, 27(2), 168–171. https://doi.org/10.1177/0883073811415269