Zwanger bij 40 jaar of ouder

Geschreven door Annemieke Verbeek
Gepubliceerd 28 september 2022

Nederlandse vrouwen krijgen, net als in de rest van de (westerse) wereld, steeds later hun eerste kind. De gemiddelde leeftijd van eerste keer-moeders steeg van 24,3 jaar in 1970 naar 30,1 jaar in 2020, waarvan 16,2% van deze vrouwen 35 jaar of ouder was (CBS, Statline, 2020). Het uitstellen van het moederschap is mogelijk door effectieve en veilige anticonceptie. Daarnaast bieden verbeterde vruchtbaarheidstechnieken meer mogelijkheden aan oudere vrouwen met een kinderwens (Rademaker, 2020).

In dit artikel gaan we in op de mogelijke (toegenomen) risico’s én de voordelen van een zwangerschap bij een leeftijd van 40 jaar en ouder. Ook belichten we het huidige beleid en de onderbouwing hiervan. Er is in Nederland (nog) geen landelijke richtlijn ten aanzien van het inleiden op basis van maternale leeftijd. Toch is in veel regio’s het advies om bij zwangeren > 40 jaar rond de uitgerekende datum een inleiding te plannen. Wat is de onderbouwing van dit beleid? En: leidt dit beleid tot betere uitkomsten?

Om een goed overzicht van (eventuele) toegenomen risico’s te geven, maken we onderscheid tussen mogelijke problemen of complicaties: bij het zwanger worden; tijdens de zwangerschap; en rondom de bevalling.

American Society for Reproductive Medicine, Age and fertility, a Guide for Parents (2012) https://www.reproductivefacts.org/globalassets/rf/news-and-publications/bookletsfact-sheets/english-fact-sheets-and-info-booklets/Age_and_Fertility.pdf

CBS, Kinderen krijgen (2020) ap.lc/9MUUO

Carolan, M., et al., Advanced maternal age and adverse perinatal outcome: a review of the evidence (2011), pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20888095/

Cuckle, H., et al., Maternal age in the epidemiology of common autosomal trisomies (2020) obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/pd.5840et

Dahlen, H. G., Thornton, C., Downe, S., De Jonge, A., Seijmonsbergen-Schermers, A., Tracy, S., Tracy, M., Bisits, A., & Peters, L. (2021). Intrapartum interventions and outcomes for women and children following induction of labour at term in uncomplicated pregnancies: a 16-year population-based linked data study. BMJ Open, 11(6), e047040. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2020-047040

Dekker, R., Evidence on: Pregnancy at Age 35 and Older, Evidence Based Birth (update 2021), evidencebasedbirth.com/advanced-maternal-age/

Fonseca, M. J., Santos, F., Afreixo, V., et al. (2020). Does induction of labor at term increase the risk of cesarean section in advanced maternal age? A systematic review and meta-analysis, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32889327/

Grobman, W, et al, Labor Induction versus Expectant Management in Low-Risk Nulliparous Women (2018) https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1800566

Johnson, S., et al, Consistent age-dependent declines in human semen quality: a systematic review and meta-analysis (2015), pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25462195

Knight, H. E., Cromwell, D. A., Gurol-Urganci, I., et al. (2017). Perinatal mortality associated with induction of labour versus expectant management in nulliparous women aged 35 years or over: An English national cohort study. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29136007/

Kortekaas JC, Kazemier BM, Keulen JKJ, Bruinsma A, Mol BW, Vandenbussche F, Van Dillen J, De Miranda E. Risk of adverse pregnancy outcomes of late- and postterm pregnancies in advanced maternal age: A national cohort study. Acta Obstet Gynecol Scand. 2020 Aug;99(8):1022-1030. doi: 10.1111/aogs.13828. Epub 2020 Apr 5. PMID: 32072610; PMCID: PMC7496606.

Kortekaas, M., et al, Commissie Verloskundige werkafspraken Den Haag, 1 Leidraad counseling zwangeren ≥ 40 jaar op basis van informed choice (2018) vsvhmc.nl/sites/default/files/2019-11/20181107-%20Leidraad%20counseling%20zwangeren%20bij%20gevorderde%20leeftijd.pdf

Lean. S., et al., Advanced maternal age and adverse pregnancy outcomes: A systematic review and meta-analysis (2017) deepdyve.com/lp/pubmed-central/advanced-maternal-age-and-adverse-pregnancy-outcomes-a-systematic-bIVxuxhcH9??

Mai, C., et al, National population-based estimates for major birth defects, 2010-2014 (2019), onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/bdr2.1589

Magnus, M., Role of maternal age and pregnancy history in risk of miscarriage: prospective register based study (2019) bmj.com/content/364/bmj.l869

Pinheiro, R., et al., Advanced Maternal Age: Adverse Outcomes of Pregnancy, A Meta-Analysis (2019) actamedicaportuguesa.com/revista/index.php/amp/article/view/11057/5645

RIVM. (2022). Wat zijn down- edwards- en patausyndroom? Prenatale en neonatale screeningen. Geraadpleegd op 11 augustus 2022, van https://www.pns.nl/nipt/aandoeningen

Rademaker, D., Hukkelhoven, C., Pampus, van, M. Adverse maternal and perinatal pregnancy outcomes related to very advanced maternal age in primigravida and multigravida in the Netherlands: A population-based cohort (2020), obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/aogs.14064

Reddy, U. M., C. W. Ko and M. Willinger (2006). "Maternal age and the risk of stillbirth throughout pregnancy in the United States." Am J Obstet Gynecol 195(3): 764-770

The American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), Having a Baby After Age 35: How Aging Affects Fertility and Pregnancy (update 2021) acog.org/womens-health/faqs/having-a-baby-after-age-35-how-aging-affects-fertility-and-pregnancy

Li Y, et al ,(2018). The effect of maternal age and planned place of birth on intrapartum outcomes in healthy women with straightforward pregnancies: secondary analysis of the Birthplace national prospective cohort study. bmjopen.bmj.com/content/4/1/e004026.long

Walker, K., Induction of labour versus expectant management at term by subgroups of maternal age: an individual patient data meta-analysis (2016) pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26686589/

Wickham, S., In Your Own Time (2021) Op haar website staan ook diverse artikelen over inleiden vanwege maternale leeftijd sarawickham.com