Microbioom seeding: de ins & outs 🤓

Microbioom seeding, ook wel bekend als vaginal seeding.

Vaginal seeding is een methode die wordt onderzocht om het microbioom van een baby na een keizersnede te herstellen.

Heeft ‘seeding’ nut? Of is het juist gevaarlijk?

Ik vertel het je hier!

Vaginal seeding: waar gaat dit over?

Ons microbioom is gerelateerd aan onze gezondheid. Meer specifiek: de bacteriën die als eerste ons lichaam koloniseren (rondom de geboorte) spelen een rol bij het ontwikkelen van het immuunsysteem en het stofwisselingssysteem.

Het is nog niet helemaal duidelijk hoe & wanneer de eerste kolonisatie van bacteriën plaatsvindt: al ín de baarmoeder of op moment van geboorte. Zo zijn er onderzoeken waarbij bacteriën zijn gevonden in het vruchtwater, in het navelstrengbloed, op de placenta, de vliezen en in het meconium. Andere onderzoeken zetten hier vraagtekens bij. Het lijkt er (vooralsnog) op dat baby’s niet geheel steriel zijn in de baarmoeder.

Tijdens een vaginale baring komt de baby door de vagina en langs het perineum en ontvangt daar het vaginale & darm-microbioom van de moeder. Daarna ontwikkelt de darmflora van de baby zich verder door de inname van borstvoeding (dat ook bacteriën bevat, dus niet alleen door het huidcontact). Uiteindelijk speelt daarna nog veel meer een rol bij het ontwikkelen van het darmmicrobioom, maar dat valt buiten mijn expertise en het doel van deze blog.

Er zijn een aantal factoren die de eerste kolonisatie nadelig beïnvloeden:

• Keizersnede
• Ziekenhuisbevalling
• Kunstvoeding
• Antibiotica (bij moeder en/of kind)
• Vroeggeboorte
• Er is uiteraard nog meer, maar dit zijn de meest voorkomende factoren

Impact keizersnede op de eerste kolonisatie

Wanneer we inzoomen op de impact van een keizersnede op de eerste kolonisatie, dan begint dat uiteraard bij dat de baby niet door de vagina wordt geboren en daarmee een stap overslaat. Het grootste verschil is dat baby’s geboren per keizersnede meer huidbacteriën in hun darmmicrobioom en minder ‘positieve bacteriën’ hebben. Studies laten zien dat tot 2 jaar na de geboorte het microbioom er anders uitziet dan na een vaginale geboorte. Wat hiervan precies het gevolg is, is niet helemaal duidelijk, maar vermoedelijk draagt dit bij aan een grotere kans op allergieën en immuunziekten. 

Het is (mij) niet duidelijk of er nog een verschil is tussen een geplande keizersnede of een ongeplande keizersnede en/of wel of niet gebroken vliezen ten tijde van de keizersnede. Eén onderzoek suggereert dat wanneer de vliezen gebroken zijn, er ook al uitwisseling van het microbioom van de moeder naar de baby plaatsvindt.

Microbioom seeding/vaginal seeding

Er komt steeds meer aandacht om het verstoorde microbioom van baby’s na een keizersnede te herstellen door middel van ‘microbioom seeding’ of ‘vaginal seeding’. Een klein onderzoek (Dominguez-Bello et al) liet zien dat baby’s geboren per keizersnede na vaginal seeding een microbioom hadden die meer leek op de baby’s die vaginaal geboren werden. Vaginal seeding werd gedaan door een steriel gaasje in de moeders vagina in te brengen vooraf aan de keizersnede. Na de keizersnede werd dit gaasje over het mondje, gezicht en rest van het lichaam geveegd. 

Een wat groter onderzoek door Song et al bevestigde deze uitkomst: vaginal seeding herstelt het microbioom gedeeltelijk als in: het microbioom van de baby geboren per keizersnede lijkt na vaginal seeding meer op het microbioom van een vaginaal geboren baby.

Het onderzoek van Wilson et al liet echter géén verschil in microbioom zien na vaginal seeding. Hun vermoeden is dat dit komt doordat ook het darmmicrobioom van de moeder, afgegeven door het perineum, een grote rol speelt in de eerste kolonisatie.

Mogelijk gevaarlijk?

De beroepsorganisaties van gynaecologen (zowel in Nederland, Engeland en de Verenigde Staten) adviseren om geen vaginal seeding te doen, omdat het onveilig of zelfs risicovol is. Het is mogelijk om met vaginal seeding juist (per ongeluk) ziekmakende bacteriën toe te dienen én het is niet altijd mogelijk om te weten welke bacteriën potentieel risicovol zijn. (Deze uitspraak is gebaseerd op een studie waarin 4 baby’s waren geïncludeerd.)

Daarentegen: als de baby vaginaal was geboren, waren deze bacteriën ook bij de baby terechtgekomen. Of volgens Lokugamage & Pathberiya (2019): “To unintentionally infer that the average human vagina is dangerous could provoke feminist consternation”. Overigens werden vrouwen in de studies naar vaginal seeding eerst gescreend op pathogene bacteriën. 

Andere overwegingen:

• In de tijd dat het gaasje in de vagina is, zouden juist de ongewenste bacteriën kunnen groeien
• Vrouwen krijgen antibiotica bij een keizersnede, wat is de impact daarvan op hun microbioom?
• Is vaginal seeding klinisch relevant? Als in: dat het vaginal seeding het microbioom gedeeltelijk (positief) beïnvloedt, heeft dat ook (positieve) gevolgen voor de lange termijn?

Samenvatting onderzoek

Het onderzoek naar vaginal seeding is pas net begonnen en er is daardoor nog weinig kennis voorhanden. Een samenvatting van wat tot nu toe bekend is: in experimenten wordt gezien dat een gedeeltelijk herstel van het microbioom  van de baby wordt gezien na vaginal seeding. Deze experimenten zijn gedaan in kleine studies, waarbij moeders vooraf werden gescreend om geen infectie aan de baby over te brengen.

Ouders hebben behoefte aan informatie over vaginal seeding. Het wegschuiven onder het mom van ‘risicovol’ is niet alleen ondermijnend, maar ook in strijd met het recht op informatie. Ik realiseer me dat deze email op sommige punten kort (door de bocht) is. In de verschillende bronnen kun je meer informatie vinden, gedetailleerder. Ik raad zorgverleners vooral aan het artikel van Lokugamage & Pathberiya te lezen!

Bronnen

• Dominguez-Bello, M. G., De Jesus-Laboy, K. M., Shen, N., Cox, L. M., Amir, A., Gonzalez, A., Bokulich, N. A., Song, S. J., Hoashi, M., Rivera-Vinas, J. I., Mendez, K., Knight, R., & Clemente, J. C. (2016). Partial restoration of the microbiota of cesarean-born infants via vaginal microbial transfer. Nature medicine, 22(3), 250–253. https://doi.org/10.1038/nm.4039
• Downe, S., & Byrom, S. (2017). Squaring the circle: Researching Normal Birth in a Technological World. Chapter 14: The microbiome relating to labour and birth.
• Haahr, T., Glavind, J., Axelsson, P., Bistrup Fischer, M., Bjurström, J., Andrésdóttir, G., Teilmann-Jørgensen, D., Bonde, U., Olsén Sørensen, N., Møller, M., Fuglsang, J., Ovesen, P. G., Petersen, J. P., Stokholm, J., & Clausen, T. D. (2018). Vaginal seeding or vaginal microbial transfer from the mother to the caesarean-born neonate: a commentary regarding clinical management. BJOG : an international journal of obstetrics and gynaecology, 125(5), 533–536. https://doi.org/10.1111/1471-0528.14792
• Hourigan, S. K., Dominguez-Bello, M. G., & Mueller, N. T. (2022). Can maternal-child microbial seeding interventions improve the health of infants delivered by Cesarean section?. Cell host & microbe, 30(5), 607–611. https://doi.org/10.1016/j.chom.2022.02.014
• Lokugamage, A. U., & Pathberiya, S. D. C. (2019). The microbiome seeding debate – let’s frame it around women-centred care. Reproductive health, 16(1), 91. https://doi.org/10.1186/s12978-019-0747-0
• Song, S. J., Wang, J., Martino, C., Jiang, L., Thompson, W. K., Shenhav, L., McDonald, D., Marotz, C., Harris, P. R., Hernandez, C. D., Henderson, N., Ackley, E., Nardella, D., Gillihan, C., Montacuti, V., Schweizer, W., Jay, M., Combellick, J., Sun, H., Garcia-Mantrana, I., … Dominguez-Bello, M. G. (2021). Naturalization of the microbiota developmental trajectory of Cesarean-born neonates after vaginal seeding. Med (New York, N.Y.), 2(8), 951–964.e5. https://doi.org/10.1016/j.medj.2021.05.003
• Wickham. (2023, January 14). Microbiome seeding – what’s the evidence? Dr Sara Wickham. https://www.sarawickham.com/research-updates/microbiome-seeding/
• Wilson, B. C., Butler, É. M., Grigg, C. P., Derraik, J. G. B., Chiavaroli, V., Walker, N., Thampi, S., Creagh, C., Reynolds, A. J., Vatanen, T., O’Sullivan, J. M., & Cutfield, W. S. (2021). Oral administration of maternal vaginal microbes at birth to restore gut microbiome development in infants born by caesarean section: A pilot randomised placebo-controlled trial. EBioMedicine, 69, 103443. https://doi.org/10.1016/j.ebiom.2021.103443