Bij een handicap en beperking denken de meeste mensen aan een rolstoelgebruiker, maar er zijn allerlei soorten handicaps en beperkingen die mogelijk van invloed zijn op kinderwens, zwangerschap, bevalling en kraamtijd.
Is een handicap een medische indicatie?
Wanneer de fysieke beperking geen extra risico’s met zich meebrengt zal de zwangere worden begeleid in de eerstelijn, dus bij de verloskundige. Is er wel sprake van extra risico’s, door de fysieke beperking zelf of om een andere reden, dan vindt de begeleiding waarschijnlijk plaats in het ziekenhuis.
Heeft zwangerschap effect op de handicap?
Een zwangerschap kan invloed hebben op de fysieke gezondheid en daarmee de handicap van een zwangere. Soms is dat een positief effect. Bepaalde auto-immuunaandoeningen gaan door een zwangerschap bijvoorbeeld vaak in (tijdelijke) remissie; denk aan reumatoïde artritis (‘reuma’).
Neurodivergente mensen en mensen met psychische aandoeningen merken vaak veranderingen (positief of negatief) door een zwangerschap. Autistische mensen hebben vaak moeite met veranderingen en kunnen extra gevoelig zijn voor sensorische prikkels zoals misselijkheid. Zwangerschapshormonen kunnen de vergeetachtigheid van een ADHD’er verergeren. De meeste ziekenhuizen hebben een POP-poli waar je als zwangere advies en ondersteuning hierbij kunt krijgen.
Verloopt de bevalling anders dan?
Veel beperkingen hebben invloed op de manier waarop de baring verloopt. Dit kan bij met name fysieke beperkingen om de veiligheid gaan: misschien is er bepaalde medicatie nodig tijdens of na de baring, misschien is een keizersnede noodzakelijk. Bij bepaalde visuele aandoeningen met een verhoogde oogdruk moet worden opgelet dat de barende niet te veel druk op het hoofd zet.
Bepaalde ingrepen kunnen ook meer risico’s geven als je een beperking hebt: bij een minder optimale wondgenezing kan bijvoorbeeld een sectio extra risico opleveren. Mensen die kampen met chronische vermoeidheid maken zich vaak zorgen om de fysieke inspanning die een baring vereist.
Waarom is communicatie extra belangrijk?
Omdat mensen met een handicap een lichaam en/of psyche hebben die anders werkt dan gemiddeld, is goede communicatie tijdens de baring altijd van belang. Zeker bij mensen met een visuele of auditieve beperking en bij autistische mensen is communicatie een aandachtspunt. Voor blinde en visueel beperkte barenden kan het bijvoorbeeld prettig zijn om te worden geïnformeerd over wat er om hen heen gebeurt en is toestemming vóór een aanraking van extra belang.
Hoe verloopt de kraamtijd?
Tijdens de kraamtijd merkt de ouder met een handicap voor het eerst op welke manier de handicap invloed heeft op het ouderschap. Een autistische ouder merkt bijvoorbeeld voor het eerst welke impact het huilen van de baby heeft vanwege hun sensorische prikkelgevoeligheid. Een blinde ouder kan het luier verschonen op de tast vooraf oefenen met een pop, maar met een echte baby zal het nog wat oefening vergen. Een slechthorende ouder kan nu pas gaan uitproberen of de wekker die oplicht als de baby huilt ook echt goed werkt. Vaak kan de verloskundige indien nodig extra kraamzorg aanvragen.
Nog geen lid van Vraag de Vroedvrouw maar wel benieuwd naar het hele artikel? Je leest daarin alles nog een stuk uitgebreider én verscheidene ouders delen hun ervaringen. Word nu lid!
