Te weinig vruchtwater

Oligohydramnion is de medische term voor ‘te weinig vruchtwater’.

Wanneer er minder vruchtwater wordt gezien op de echo, zijn er drie uitdagingen:

1. We weten niet precies hoeveel vruchtwater normaal is en wanneer het niet normaal is. We gebruiken wel afkapwaarden voor wat normaal is en wat niet, maar welke waarden een voorspeller zijn voor slechte uitkomsten voor de baby: dat is niet helemaal helder.
2. Er is geen exacte, 100% betrouwbare manier om het te meten.
   Er worden 2 manieren gebruikt om de hoeveelheid vruchtwater te meten met behulp van een echo: AFI en DP. Bij AFI worden er 4 pockets vruchtwater gemeten in centimeters en bij elkaar opgeteld. De normaalwaarde van AFI die wordt aangehouden is 5 tot 25 centimeter. De andere optie is DP: hierbij wordt de diepste pocket vruchtwater gemeten. Onder 2 centimeter spreken we van te weinig vruchtwater. Het advies is om DP aan te houden, omdat bij AFI meer oligohydramnion wordt gediagnosticeerd zonder dat dat leidt tot betere uitkomsten na inleiden. Het meten zelf is niet 100% nauwkeurig en kan van moment tot moment en tussen zorgverleners verschillen.
3. Verminderd vruchtwater na de uitgerekende datum en zeker na de 42 weken is in principe normaal: de nieren van de baby functioneren beter, waardoor de urine geconcentreerder is en er dus een lagere productie van vruchtwater is. Ook drinkt de baby meer vruchtwater.

Waarom wordt er toch vaak een advies tot nauwer monitoren en/of inleiden gegeven bij een oligohydramnion?

Het kán een symptoom zijn van een onderliggend probleem: placenta insufficiëntie of een afwijking bij de baby. Met name vanwege een mogelijk placentaprobleem (wat kan zich kan uiten/leiden tot pre-eclampsie en/of groeivertraging) wordt soms geadviseerd om in te leiden. Echter, zoals de NVOG beschrijft in de richtlijn: Er is geen bewijs dat bij foetale groeivertraging oligohydramnion een voorspeller is voor perinatale uitkomst. Derhalve dient er geen beleid te worden gemaakt alleen op basis van vruchtwatermetingen. (Los van wat een inleiding doet met een groeivertraagd kind, maar dat is een complexe en andere discussie).

Wat weten we?

Er is géén bewijs dat een inleiding bij te weinig vruchtwater leidt tot betere uitkomsten als de zwangere en de baby verder gezond zijn.

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat een losse echo om de hoeveelheid vruchtwater te bepalen bij 41/42 weken zwangerschap, leidt tot betere uitkomsten.

Als er sprake is van een groeivertraging of andere zorgen om de baby, dan kán het meten van het vruchtwater onderdeel zijn van ‘het plaatje compleet maken’, maar zou niet leidend mogen zijn in het maken van beleid.