In het artikel wordt allereerst toegelicht wat er in het lichaam van de barende vrouw gebeurt tijdens de persfase. Meer hierover weten? Voor zwangeren is dit te vinden in het Webinar Fysiologie van geboorte. Voor zorgverleners hebben wij de uitgebreide online scholing Fysiologische en niet-vorderende baring.
Wat is reflectoire persdrang?
Wanneer het hoofdje op bepaalde zenuwen in de vagina en de cervix drukt, treedt daarbij reflectoire persdrang op. Dit is persdrang die de moeder niet kan tegenhouden: het is onwillekeurig en onhoudbaar. Door middel van reflectoire persdrang spannen de baarmoederspieren en de buikspieren van de moeder optimaal samen, waardoor de baby naar buiten wordt bewogen.
Wat is het verschil tussen intuïtief of met instructies persen?
Er zijn grofweg twee manieren om te persen: intuïtief of geïnstrueerd. Bij intuïtief persen volgt de barende haar lijf en perst zij op gevoel. Bij geïnstrueerd persen geeft de aanwezige zorgverlener de barende concrete instructies om actief te persen, bijvoorbeeld door een grote hap lucht te nemen, de adem vast te zetten en drie keer op een wee ten minste tien seconden te persen.
Zijn er verschillende uitkomsten?
Mogelijk geeft geïnstrueerd persen een grotere kans op een episiotomie (knip), een keizersnede, NICU-opname, reanimatie van de baby en urine-incontinentie bij de moeder na de bevalling. Wellicht leidt geïnstrueerd persen ook tot een langere persfase.
Waarschijnlijk is er geen verschil tussen geïnstrueerd en intuïtief persen in Apgar-score en de kans op uitscheuren met schade aan de anale kringspier. Uit geen van de beschikbare onderzoeken blijken nadelen van intuïtief persen ten opzichte van geïnstrueerd persen voor zowel moeder als kind.
Is het bewijs stevig?
Veel van de gebruikte onderzoeken hebben echter beperkte bewijskracht, dit wordt in het artikel verder uitgelegd. Om definitieve uitspraken te doen over de effecten van beide persmethoden, is meer en kwalitatief beter onderzoek nodig. Ook de beleving van de verschillende persmethoden door de moeder is nog onderbelicht. Bevallen is echter altijd maatwerk: het is belangrijk om per zwangere en per situatie te bekijken welke persmethode de voorkeur heeft.
Wat beïnvloedt de persfase nog meer?
Dit artikel focust op persmethoden. Tijdens de persfase zijn er echter tal van andere factoren die de duur van de persfase en de effecten op moeder en kind beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan de lichaamshouding van de zwangere, de plaats van de bevalling, de relatie die ze met haar zorgverlener(s) en eventuele andere aanwezigen heeft, de conditie van moeder en kind, de ligging van het kind, medicatie en ervaring van de zorgverlener.
Meer weten over persen? Word lid en duik in het zeer uitgebreide artikel van Vraag de Vroedvrouw!
