De plateaufase

Sommige vrouwen hebben na de transitiefase (en dus met volledige ontsluiting) een rustmoment. De weeën worden minder frequent en sterk of stoppen soms helemaal. De vrouw heeft een moment om bij te komen. Dit is een essentieel moment voor zowel moeder als kind om te kunnen herstellen. Overigens kan deze fase ook op andere momenten tijdens de baring voorkomen. Meestal zie je dit in de overgang tussen aanloop naar actieve fase of van actieve fase naar de persfase. Het is belangrijk dat dit rustmoment niet wordt verward met een ‘niet-vorderende baring’. Ik zal daar later verder op ingaan.

Hoe lang dit rustmoment duurt, is heel wisselend. Ook is niet duidelijk wat hierin ‘normaal’ is, er zijn vrouwen waarbij dit moment uren duurt. (Weckend et al., 2021). Wat bijdraagt aan het herstel is: rust, hydratatie, voeding. De hersengolven gaan in deze fase van Theta naar Delta: een staat van diep herstel.

Deze rustmomenten ofwel plateaufases zijn te herkennen aan:

• Minder frequente en minder krachtige weeën of zelfs helemaal geen weeën en de barende valt soms even in slaap.
• Vaak is dit moment zo rond volledige ontsluiting, maar ook in de overgang van latente naar actieve fase kan een plateaufase plaatsvinden of op andere
  momenten tijdens de baring.

Alhoewel veel vroedvrouwen deze plateaufases (h)erkennen, is er zeer weinig onderzoek naar gedaan. Het lastige van deze plateaufases is dat het niet past in ons (letterlijke) rechtlijnig denken. Ook weten we niet goed wat een normale duur is voor zo’n rustmoment. Wanneer deze plateaufase niet herkend wordt als dusdanig, kan dit leiden tot een onterechte diagnose van een niet- vorderende baring. Wickham omschrijft het als volgt: ‘het feit dat een plateaufase niet in een (niet wetenschappelijk onderbouwde) grafiek past, betekent niet dát het pathologisch is’.

Wickend et al. (2021) onderzochten welke definities er in de literatuur beschreven worden en kwamen op 6 conceptuele omschrijvingen van de plateaufase:

1. Vermindering in ontsluiting
2. Plateaus
3. Tijdelijke stilte tijdens de transitiefase
4. Rest & be thankful fase
5. Deceleratiefase
6. Latente fase

Zij vonden 60 verschillende termen in de literatuur die verwezen naar de plateaufase in relatie tot een normale baring. Zij concludeerden dat een fysiologische plateaufase mogelijk een essentieel mechanisme is van zelfregulatie van de moeder-kind dyade, zodat moeder en kind zich kunnen aanpassen aan de omstandigheden, waarmee distress wordt voorkomen.

Hoe een plateaufase wordt geïnterpreteerd (als fysiologisch of pathologisch) valt of staat met de visie van de zorgverlener. Het onderzoek van Wickend et al. (2023) onder 20 Australische vroedvrouwen liet zien dat binnen het holistische verloskundig model, de plateaufase als een fysiologisch verschijnsel wordt beschouwd.

Simkin & Ancheta (2011) benoemen in hun boek The Labor Progress Handbook dat een rustfase tot 30 minuten normaal is en dat een langere rustfase mogelijk op een posterior ligging (sterrenkijker) van de baby zou kunnen wijzen.

Bronnen: Simkin & Ancheta (2011), Weckend et al. (2021), Wickham (2022).